لقاح آزمایشگاهی یا IVF مجموعه‌ی پیچیده‌ای از روش‌ها است که برای کمک به باروری یا جلوگیری از مشکلات ژنتیکی و کمک به بچه دار شدن استفاده می‌شود. در طی IVF، تخمک‌های بالغ از تخمدان جمع‌آوری شده و توسط اسپرم در آزمایشگاه بارور می‌شوند. سپس تخمک بارور شده (جنین) به رحم منتقل می‌شود. یک دوره کامل IVF حدود سه هفته طول می‌کشد. گاهی اوقات این مراحل به بخش‌های مختلفی تقسیم می‌شوند و این فرایند ممکن است طولانی تر شود.
IVF موثرترین روش فناوری کمک بارداری است. این فرایند را می‌توان با استفاده از تخمک و اسپرم خود زوج انجام داد و یا ممکن است IVF شامل تخمک، اسپرم یا جنین اهدایی از یک اهدا کننده شناخته شده یا ناشناس باشد. در برخی موارد ممکن است در IVF از یک حامل بارداری – فردی که جنین در رحم او کاشته شده است- استفاده شود. شانس شما برای داشتن یک نوزاد سالم با استفاده از لقاح آزمایشگاهی به عوامل زیادی مانند سن شما و علت ناباروری بستگی دارد.
علاوه بر این، IVF می‌تواند زمان‌بر، پرهزینه و تهاجمی باشد. اگر بیش از یک جنین به رحم منتقل شود، لقاح آزمایشگاهی می‌تواند منجر به حاملگی با بیش از یک جنین (حاملگی چندقلو) شود. پزشک می‌تواند به شما در نحوه درک عملکرد IVF، خطرات بالقوه و اینکه آیا این روش درمان ناباروری برای شما مناسب است یا خیر، کمک کند.
چرا لقاح آزمایشگاهی انجام می شود؟
لقاح آزمایشگاهی (IVF)، درمانی برای ناباروری یا مشکلات ژنتیکی است. اگر IVF برای درمان ناباروری انجام شود، ممکن است شما و همسرتان بتوانید گزینه‌های درمانی دیگری از جمله داروهای باروری برای افزایش تولید تخمک یا تلقیح داخل رحمی – روشی که در آن اسپرم در زمان تخمک گذاری مستقیما در نزدیکی رحم قرار داده می‌شود- را قبل از اقدام به IVF امتحان کنید. گاهی اوقات IVF به‌عنوان یک درمان اولیه برای ناباروری در زنان بالای 40 سال ارائه می‌شود. IVF در صورت داشتن شرایط سلامت خاص نیز انجام می‌شود. به‌عنوان مثال، IVF می‌تواند یک گزینه برای شما و همسرتان باشد در صورتی که یکی از شرایط زیر را داشته باشید:
- آسیب یا انسداد لوله فالوپ: آسیب یا انسداد لوله‌های فالوپ، بارور شدن تخمک و انتقال جنین به رحم را دشوار می‌کند.
- اختلالات تخمک گذاری: اگر تخمک گذاری به صورت نادر رخ دهد و یا اصلا رخ ندهد، تخمک کمتری برای لقاح در دسترس است.
- اندومتریوز: اندومتریوز زمانی اتفاق می‌افتد که بافتی شبیه به پوشش داخلی رحم در خارج از رحم رشد می‌کند و اغلب بر عملکرد تخمدان‌ها، رحم و لوله‌های فالوپ تاثیر می‌گذارد.
- فیبروئید رحم: فیبروم‌ها تومورهای خوش خیم رحم هستند و در زنان 30 الی 40 ساله شایع هستند. فیبروم‌ها می‌توانند در کاشت تخمک بارور شده اختلال ایجاد کنند.
- عقیم سازی با برداشتن یا بستن لوله‌ها: بستن لوله‌ها نوعی عقیم سازی است که در آن لوله‌های فالوپ بریده یا مسدود می‌شوند تا به طور دائم از بارداری جلوگیری شود. اگر می‌خواهید بعد از بستن لوله‌ها باردار شوید، IVF ممکن است جایگزینی برای جراحی برگشت بستن لوله‌ها باشد.
- اختلال در تولید یا عملکرد اسپرم: غلظت کمتر از حد متوسط اسپرم (تحرک ضعیف) یا ناهنجاری در اندازه و شکل اسپرم می‌تواند بارور کردن تخمک را برای اسپرم دشوار کند. اگر ناهنجاری‌های مایع منی تشخیص داده شود، ممکن است نیاز به مراجعه به متخصص ناباروری برای بررسی وجود مشکلات قابل اصلاح یا نگرانی‌های زمینه‌ای سلامتی باشد.
- ناباروری بدون دلیل: ناباروری غیرقابل توضیح یا بدون دلیل به این معنی است که با وجود ارزیابی علل شایع، هیچ دلیلی برای ناباروری پیدا نشده است.
- ناهنجاری ژنتیکی: اگر شما یا همسرتان در معرض خطر انتقال یک اختلال ژنتیکی به فرزندتان باشید، ممکن است نیاز به آزمایش ژنتیک قبل از لانه گزینی – که با استفاده از IVF انجام می‌شود، داشته باشید. پس از برداشت و بارور شدن، تخم‌ها از نظر ژنتیکی خاص غربالگری می‌شوند. اگرچه همه مشکلات ژنتیکی را نمی‌توان با این روش تشخیص داد! جنین‌هایی که حاوی مشکلات مشخصی نیستند، می‌توانند به رحم منتقل شوند.
- حفظ باروری به دلیل وجود سرطان یا سایر شرایط خاص سلامتی: اگر می‌خواهید درمان سرطان را شروع کنید – مانند پرتو درمانی یا شیمی درمانی- که می‌تواند به باروری شما آسیب برساند، IVF برای حفظ باروری ممکن است یک گزینه برای شما باشد. زنان می‌توانند تخمک‌هایی را از تخمدان‌هایشان برداشته و درحالت بارور نشده فریز کنند تا بعدا از آن‌ها استفاده کنند. یا می‌توان تخمک‌ها را برای استفاده در آینده به‌عنوان جنین، بارور و منجمد کرد.
زنانی که رحم سالمی ندارند یا بارداری برای آن‌ها خطر جدی سلامتی در پی دارد، ممکن است IVF را با استفاده از فرد دیگری برای بارداری (حامل بارداری) انتخاب کنند. در این حالت، تخمک‌های زن با اسپرم بارور می‌شوند، اما جنین‌های حاصل در رحم حامل بارداری قرار می‌گیرند.
خطرات IVF
از جمله خطرات برای بارداری از طریق IVF می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- جنین‌های متعدد: IVF در صورت انتقال بیش از یک جنین به رحم، خطر چندقلوزایی را افزایش می‌دهد. بارداری با چند جنین نسبت به بارداری با یک جنین خطر زایمان زودرس و وزن کم هنگام تولد را افزایش می‌دهد.
- زایمان زودرس و وزن کم در هنگام تولد: تحقیقات نشان می‌دهد که IVF اندکی خطر تولد زودهنگام نوزاد یا وزن کم در هنگام تولد را افزایش می‌دهد.
- سندرم تحریک بیش از حد تخمدان: استفاده از داروهای باروری تزریقی، مانند گنادوتروپین جفتی انسانی (HCG)، برای القای تخمک گذاری می‌تواند باعث سندرم تحریک بیش از حد تخمدان شود که در آن تخمدان‌ها متورم و دردناک می‌شوند. علائم معمولا یک هفته طول می‌کشند و شامل درد خفیف شکم، نفخ، حالت تهوع، استفراغ و اسهال هستند. با این حال، اگرباردار شوید، علائم شما ممکن است چند هفته طول بکشد. به ندرت ممکن است شکل شدیدتری از سندرم تحریک بیش از حد تخمدان ایجاد شود که می‌تواند باعث افزایش سریع وزن و تنگی نفس شود.
- سقط جنین: میزان سقط جنین برای زنانی که با استفاده از لقاح آزمایشگاهی باردار می‌شوند، مشابه زنانی است که به طور طبیعی باردار می‌شوند (حدود 15 الی 25 درصد). اما این میزان با افزایش سن مادر افزایش می‌یابد.
- عوارض روش بازیابی تخمک: استفاده از سوزن آسپیراسیون برای جمع‌آوری تخمک‌ها ممکن است باعث خونریزی، عفونت یا آسیب به روده، مثانه یا رگ‌های خونی شود. در صورت استفاده از آرامبخش و بیهوشی عمومی نیز خطراتی به‌همراه دارد.
- حاملگی خارج رحمی: حدود 2 الی 5 درصد از زنانی که از IVF استفاده می‌کنند، حاملگی خارج از رحم – زمانی که تخمک بارور شده در خارج از رحم، معمولا در لوله‌های فالوپ کاشته می‌شود- خواهند داشت. تخمک بارور شده نمی‌تواند خارج از رحم زنده بماند و در این صورت هیچ راهی برای ادامه بارداری وجود ندارد.
- نقص هنگام تولد: سن مادر، صرف نظر از روش بارداری، مهم‌ترین عامل در ایجاد نقائص مادرزادی است. تحقیقات بیشتری برای تعیین اینکه آیا نوزادانی که با استفاده از IVF ایجاد می‌شوند ممکن است در معرض افزایش خطر برخی از نقص‌های مادرزادی باشند، مورد نیاز است.
- سرطان: اگرچه برخی مطالعات اولیه نشان می‌دهد که ممکن است بین داروهای خاصی که برای تحریک رشد تخمک استفاده می‌شود و ایجاد نوع خاصی از تومور تخمدان ارتباطی وجود داشته باشد، مطالعات جدیدتر این یافته‌ها را تایید نمی‌کنند. به نظر نمی‌رسد پس از IVF خطر ابتلا به سرطان سینه، آندومتر، دهانه رحم یا تخمدان افزایش قابل توجهی داشته باشد.
- استرس: استفاده از لقاح آزمایشگاهی می‌تواند از نظر مالی، جسمی و احساسی دشوار باشد. حمایت مشاوران، خانواده و دوستان می‌تواند به شما و شریک زندگیتان در فراز و نشیب‌های درمان ناباروری کمک کند.
چطور خود را برای IVF آماده کنیم؟
مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها و انجمن فناوری کمک باروری، اطلاعاتی را به صورت آنلاین درمورد میزان بارداری و تولد زنده در کلینیک‌های کمک به بارداری ارائه می‌دهند. میزان موفقیت یک کلینیک به عوامل زیادی بستگی دارد. این موارد شامل سن بیماران و مسائل پزشکی و همچنین جمعیت درمان کلینیک و رویکردهای درمانی می‌شوند. مهم است که اطلاعات دقیق درمورد هزینه‌های مربوط به هر مرحله از IVF را به دست آورید.
قبل از شروع چرخه IVF با استفاده از تخمک و اسپرم خود، شما و همسرتان احتمالا به غربالگری‌های مختلفی از جمله موارد زیر نیاز خواهید داشت:
- آزمایش ذخیره تخمدان: برای تعیین کمیت و کیفیت تخمدان‌های شما، پزشک ممکن است غلظت هورمون محرک فولیکول (FSH)، استرادیول (استروژن) و هورمون آنتی مولرین را در خون شما در چند روز اول چرخه قاعدگی بررسی کند. نتایج آزمایش، که اغلب همراه با سونوگرافی از تخمدان‌ها استفاده می‌شود، می‌تواند به پیش بینی پاسخ تخمدان‌ها به داروهای باروری کمک کند.
- تجزیه و تحلیل مایع منی: اگر این آزمایش به‌عنوان بخشی از ارزیابی اولیه باروری شما انجام نشود، پزشک کمی قبل از شروع چرخه درمان IVF تجزیه و تحلیل مایع منی را انجام خواهد داد.
- غربالگری بیماری‌های عفونی: قبل از IVF شما و همسرتان هردو از نظر بیماری‌های عفونی از جمله HIV غربالگری می‌شوید.
- تمرین انتقال جنین ساختگی: پزشک ممکن است برای تعیین عمق حفره رحم و روشی که به احتمال زیاد جنین‌ها را با موفقیت در رحم شما قرار می‌دهد، یک انتقال جنین ساختگی انجام دهد.
- معاینه رحم: پزشک قبل از شروع IVF، پوشش داخلی رحم را بررسی می‌کند. این عمل ممکن است شامل یک هیستروگرافی – که در آن یک مایع رنگی از طریق دهانه رحم به رحم تزریق می‌شود- و یک سونوگرافی برای ایجادی از حفره رحم شما باشد. یا این معاینه می‌تواند شامل یک هستروسکوپی – که در آن یک تلسکوپ نازک، منعطف و روشن (هیستروسکوپ) از طریق واژن و دهانه رحم به داخل رحم وارد می‌شود- باشد.
قبل از شروع چرخه IVF، سوالات مهمی از جمله موارد زیر را در نظر بگیرید:
چه تعداد جنین با IVF منتقل می شوند؟
تعداد جنین‌های منتقل شده معمولا بر اساس سن و تعداد تخمک بازیابی شده است. از آنجایی که میزان لانه گزینی برای زنان مسن‌تر کمتر است، معمولا جنین‌های بیشتری – به استثنای زنانی که از تخمک اهدایی یا جنین‌های آزمایش شده ژنتیکی استفاده می‌کنند- منتقل می‌شوند. اکثر پزشکان دستورالعمل‌های خاصی را برای جلوگیری از بارداری چندقلو مانند سه قلو یا بیشتر دنبال می‌کنند. در برخی از کشورها، قوانین تعداد جنین‌هایی را که می‌توان انتقال داد، محدود می‌کنند. اطمینان حاصل کنید که قبل از عمل شما و پزشکتان درمورد تعداد جنین‌هایی که منتقل می‌شوند، توافق کنید.
با جنین های اضافه چه خواهید کرد؟
جنین‌های اضافی را می‌توان منجمد کرد و برای استفاده در آینده به مدت چندین سال ذخیره کرد. همه جنین‌ها در فرایند انجماد و ذوب زنده نمی‌مانند؛ اگرچه بیشتر آن‌ها زنده خواهند ماند. داشتن جنین‌های منجمد می‌تواند به کم‌هزینه‌تر و کمتر تهاجمی بودن چرخه‌های IVF کمک کند. حتی ممکن است بتوانید جنین‌های منجمد استفاده نشده را به یک زوج دیگر یا یک مرکز تحقیقاتی اهدا کنید. همچنین می‌توانید جنین‌های استفاده نشده را دور بیندازید.
آیا توانایی بارداری چندقلو را دارید؟
اگر بیش از یک جنین به رحم شما منتقل شود، IVF می‌تواند منجر به حاملگی چندقلویی شود که خطراتی را برای سلامتی شما و نوزادتان به همراه دارد. در برخی موارد، کاهش تعداد جنین می‌تواند به یک زن برای به دنیا آوردن نوزادان کمتر با خطرات سلامتی کمتر مورد استفاده قرار گیرد. با این حال، پیگیری کاهش جنین یک تصمیم با پیامدهای اخلاقی، عاطفی و روانی خواهد بود.
آیا عوارض بالقوه مربوط به استفاده از تخمک، اسپرم یا جنین اهدایی یا حامل بارداری را در نظر گرفته اید؟
یک مشاور و متخصص باتجربه در مسائل اهدای جنین، می‌تواند به شما در درک نگرانی‌ها، مانند حقوق قانونی اهدا کننده کمک کند. همچنین ممکن است به یک وکیل نیاز داشته باشید تا در ارائه اسناد به دادگاه به شما کمک کند تا والدین قانونی یک جنین شوید.
مراحل IVF
IVF شامل چندین مرحله (تحریک تخمدان، بازیابی تخمک، بازیابی اسپرم، لقاح و انتقال جنین) است. یک چرخه IVF می‌تواند حدود دو الی سه هفته به طول بیانجامد. حتی ممکن است به بیش از یک چرخه IVF نیاز داشته باشید.
القای تخمک گذاری
شروع چرخه IVF با استفاده از هورمون‌های مصنوعی جهت تحریک تخمدان‌ها برای تولید چندین تخمک -به جای تخمک تکی که هر یک ماه ایجاد می‌شود- شروع می‌شود. دلیل اینکه چندین تخمک ایجاد می‌شود این است که برخی از تخمک‌ها پس از لقاح بارور نمی‌شوند یا به طور طبیعی رشد نمی‌کنند.
برای این کار ممکن است از چندین داروی مختلف مانند موارد زیر استفاده شود:
- داروهای تحریک تخمدان: برای تحریک تخمدان‌ها، ممکن است یک داروی تزریقی حاوی یک هورمون محرک فولیکول (FSH)، یک هورمون لوتئین کننده (LH) یا ترکیبی از هردو دریافت کنید. این داروها باعث تحریک ایجاد بیش از یک تخمک در یک زمان می‌شوند.
- داروهای بلوغ تخمک: هنگامی که فولیکول‌ها برای بازیابی تخمک آماده می‌شوند (معمولا بعد از 8 الی 14 روز) از گنادوتروپین جفتی انسانی (HCG) یا سایر داروها برای کمک به بالغ شدن تخمک‌ها استفاده می‌کنند.
- داروهایی برای جلوگیری از تخمک گذاری زودرس: این داروها از ترشح زودهنگام تخمک‌های درحال رشد توسط بدن جلوگیری می‌کنند.
- داروهایی برای آماده سازی پوشش داخلی رحم: در روز بازیابی تخمک یا در زمان انتقال جنین، پزشک ممکن است به شما توصیه کند که مصرف مکمل‌های پروژسترون را آغاز کنید تا پوشش داخلی رحم شما بیشتر برای لانه گزینی آماده شود.
پزشک با شما مشورت خواهد کرد تا نوع داروها و زمان استفاده از آن‌ها را برای شما مشخص کند. به طور معمول قبل از اینکه تخمک‌های شما برای بازیابی در IVF آماده شوند، به یک تا دو هفته تحریک تخمدان نیاز دارید. برای تعیین اینکه چه زمانی تخمک‌ها برای جمع‌آوری آماده هستند، ممکن است پزشک کارهای زیر را انجام دهد:
- سونوگرافی واژینال: یک معاینه تصویربرداری از تخمدان‌های شما برای نظارت بر رشد فولیکول‌ها (کیسه‌های تخمدان پر از مایع که تخمک‌ها در آن بالغ می‌شوند) انجام می‌شود.
- آزمایش خون: برای اندازه گیری پاسخ شما به داروهای تحریک تخمدان انجام می‌شود. سطح استروژن معمولا با رشد فولیکول‌ها افزایش می‌یابد و سطح پروژسترون تا پس از تخمک گذاری پایین می‌ماند.
گاهی اوقات به یکی از دلایل زیر باید چرخه‌های IVF قبل از بازیابی تخمک، لغو شود:
- تعداد ناکافی فولیکول در حال رشد
- تخمک گذاری زودرس
- رشد بیش از حد فولیکول‌ها
- سایر مسائل پزشکی
اگر چرخه IVF شما کنسل شود، ممکن است پزشک تغییر داروها یا کمتر کردن دوز آن‌ها را برای بهبود پاسخ بهتر در چرخه‌های IVF آینده توصیه کند. همچنین ممکن است به شما توصیه شود که به اهدا کننده تخمک نیاز دارید.
بازیابی تخمک
34 الی 36 ساعت پس از تزریق نهایی و قبل از تخمک گذاری می‌توان بازیابی تخمک را در مطب پزشک یا کلینیک انجام داد.
- در طول بازیابی تخمک، به شما مسکن داده می‌شود و داروی ضد درد تجویز می‌شود.
- آسپیراسیون سونوگرافی ترانس واژینال روش معمول بازیابی تخمک است. یک کاوشگر اولترا سوند برای شناسایی فولیکول‌ها در واژن شما قرار داده می‌شود. سپس یک سوزن نازک به راهنمای آلتراسوند وارد می‌شود تا از واژن عبور کرده و به فولیکول‌ها برای بازیابی تخمک وارد شود.
- اگر تخمدان‌های شما از طریق سونوگرافی ترانس واژینال در دسترس نباشند، ممکن است از سونوگرافی شکمی برای هدایت سوزن استفاده شود.
- تخمک‌ها از طریق یک سوزن متصل به دستگاه مکنده از فولیکول‌ها خارج می‌شوند. با این روش چندین تخم را می‌توان در حدود 20 دقیقه خارج کرد.
- پس از بازیابی تخمک ممکن است گرفتگی و احساس سیری یا فشار را تجربه کنید.
- تخمک‌های بالغ در یک مایع مغذی (محیط کشت) قرار می‌گیرند و انکوبه می‌شوند. تخمک‌هایی که سالم و بالغ به نظر می‌رسند با اسپرم مخلوط می‌شوند تا جنین ایجاد کنند. با این حال، ممکن است همه تخمک‌ها با موفقیت بارور نشوند.
بازیابی اسپرم
اگر از اسپرم همسر خود استفاده می‌کنید، باید صبح روز برداشت تخمک یک نمونه مایع منی در مطب یا کلینیک ارائه شود. به طور معمول، نمونه منی از طریق خودارضایی جمع‌آوری می‌شود. روش‌های دیگری مانند آسپیراسیون بیضه (استفاده از سوزن یا روش جراحی برای استخراج مستقیم اسپرم از بیضه) گاهی مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین می‌توان از اسپرم اهدایی استفاده کرد. اسپرم از مایع منی در آزمایشگاه جدا می‌شود.
لقاح
لقاح را می‌توان با استفاده از دو روش رایج انجام داد:
- تلقیح معمولی: در طی تلقیح معمولی، اسپرم سالم و تخمک‌های بالغ مخلوط شده و یک شب انکوبه می‌شوند.
- تزریق داخل سیتوپلاسمی (ICSI): در ICSI یک اسپرم سالم به طور مستقیم به هر تخمک بالغ تزریق می‌شود. ICSI اغلب زمانی استفاده می‌شود که کیفیت یا تعداد مایع منی مشکل ساز باشد یا تلاش برای لقاح در دوره‌های قبلی IVF ناموفق بوده باشد.
در شرایط خاص، پزشک ممکن است اقدامات دیگری را قبل از انتقال جنین توصیه کند که این شرایط عبارتند از:
- کمک به خروج از تخمک: حدود 5 الی 6 روز پس از لقاح، جنین از غشای اطراف خود (Zona Pellucida) بیرون می‌آید و به آن اجازه می‌دهد تا در پوشش داخلی رحم لانه گزینی کند. اگر شما یک زن مسن باشید یا اگر چندین بار تلاش‌های ناموفق IVF داشته اید، ممکن است پزشک شما کمک به خروج جنین از تخمک را پیشنهاد کند. تکنیکی که در تخمک یک سوراخ در زونا درست قبل از انتقال برای کمک به بیرون آمدن و لانه گزینی جنین ایجاد می‌شود. کمک به خروج از تخمک برای تخم‌ها یا جنین‌هایی که قبلا منجمد شده‌اند نیز مفید است؛ زیرا فرایند انجماد می‌تواند زونا را سخت و خروج جنین را دشوار کند.
- آزمایش ژنتیک قبل از لانه گزینی: جنین‌ها تا زمانی که به مرحله‌ای برسند که بتوان نمونه کوچکی را از آن‌ها برداشت و برای بیماری‌های ژنتیکی خاص یا تعداد صحیح کروموزوم‌ها آزمایش کرد (معمولا 5 تا 6 روز رشد) اجازه رشد در انکوباتور را دارند. جنین‌هایی که حاوی ژن یا کروموزوم آسیب دیده نیستند، می‌توانند به رحم منتقل شوند. درحالی که آزمایش ژنتیک قبل از لانه گزینی می‌تواند احتمال انتقال یک مشکل ژنتیکی توسط والدین را کاهش دهد، نمی‌تواند خطر را کاملا از بین ببرد. با این وجود ممکن است آزمایش‌های ژنتیک قبل از تولد نیز توصیه شوند.
انتقال جنین
در مرحله آخر IVF انتقال جنین در مطب پزشک یا کلینیک و معمولا 2 الی 5 روز پس از بازیابی تخمک، انجام می‌شود.
- ممکن است یک آرامبخش خفیف به شما داده شود. این روش معمولا بدون درد است، اگرچه ممکن است گرفتگی‌های خفیف را تجربه کنید.
- پزشک یک لوله بلند، نازک و انعطاف پذیر به نام کاتتر را وارد واژن، دهانه رحم و داخل رحم شما می‌کند.
- یک سرنگ حاوی یک یا چند جنین معلق در مقدار کمی مایع به انتهای کاتتر متصل می‌شود.
- پزشک با استفاده از سرنگ، جنین یا جنین‌ها را در رحم شما قرار می‌دهد.
درصورت موفقیت آمیز بودن، حدود 6 الی 10 روز پس از بازیابی تخمک، جنین در دیواره رحم کاشته می‌شود.
اقدامات بعد از IVF
پس از انتقال جنین می‌توانید فعالیت‌های معمول روزانه خود را از سر بگیرید. با این حال، تخمدان‌های شما هنوز هم ممکن است متورم باشند. از فعالیت‌های شدید که می‌تواند باعث ناراحتی شود، اجتناب کنید. از جمله عوارض جانبی IVF عبارتند از:
- دفع مقدار کمی مایع شفاف یا خونی در مدت کوتاهی پس از IVF (به دلیل پاک کردن دهانه رحم قبل از انتقال جنین)
- حساسیت سینه به دلیل سطوح بالای استروژن
- نفخ خفیف
- گرفتگی خفیف
- یبوست
در صورتی که بعد از انتقال جنین و IVF دچار درد‌های متوسط یا شَدید شده‌اید، با پزشک خود تماس بگیرید. او وضیعت شما را از نظر عوارضی مانند عفونت، پیچ خوردگی تخمدان و سندرم تحریک بیش از حد تخمدان ارزیابی می‌کند.
نتایج
حدود 12 روز الی 2 هفته پس از ارزیابی تخمک، پزشک نمونه خون شما را برای تشخیص حاملگی بررسی می‌کند.
- اگر باردار باشید، پزشک شما را برای مراقبت‌های دوران بارداری به یک متخصص زنان و زایمان یا سایر متخصصان مربوطه ارجاع می‌دهد.
- در صورتی که باردار نباشید، دریافت پروژسترون را متوقف کرده و در طی یک هفته پریود خواهید شد. در صورتی که عدم قاعدگی و یا خونریزی شدید را تجربه کردید، با پزشک خود تماس بگیرید. در صورتی که مایل به یک چرخه IVF دیگر باشید، پزشک ممکن است اقداماتی را برای بهبود شانس باردار شدن از طریق IVF به شما پیشنهاد کند.
شانس به دنیا آوردن یک نوزاد سالم پس از بارداری از طریق IVF به عوامل مختلفی از جمله موارد زیر بستگی دارد:
- سن مادر: هرچه سن شما کمتر باشد، احتمال بارداری و به دنیا آوردن نوزاد سالم از طریق IVF بیشتر است. به زنان 40 ساله و بالاتر اغلب توصیه می‌شود که از تخمک اهدایی در طول IVF استفاده کنند تا شانس موفقیت را افزایش دهند.
- وضعیت جنین: انتقال جنین‌هایی که رشد بیشتری دارند، در مقایسه با جنین‌هایی که کمتر رشد کرده‌اند (روز دوم یا سوم) با نرخ بالاتری از موفقیت همراه است. با این حال، همه جنین‌ها در فرایند رشد زنده نمی‌مانند. با پزشک یا ارائه دهنده مراقبت‌های بهداشتی درمورد وضعیت خاص خود صحبت کنید.
- تاریخچه باروری: زنانی که قبلا زایمان کرده‌اند، بیشتر از زنانی که هرگز زایمان نکرده‌اند می‌توانند از طریق IVF باردار شوند. میزان موفقیت برای زنانی که قبلا چندین بار از IVF استفاده کرده‌اند، اما باردار نشده‌اند کمتر است.
- علت ناباروری: داشتن یک منبع طبیعی تخمک، شانس شما را برای باردار شدن با استفاده از IVF افزایش می‌دهد. زنانی که اندومتریوز شدید دارند، نسبت به زنانی که ناباروری غیرقابل توضیحی دارند، احتمال کمتری برای باردار شدن با استفاده از IVF دارند.
- عوامل سبک زندگی: زنان سیگاری معمولا تخمک‌های کمتری در طی IVF بازیابی می‌کنند و ممکن است خطر سقط جنین بیشتری داشته باشند. سیگار کشیدن می‌تواند شانس موفقیت زنان با استفاده از IVF را تا 50 درصد کاهش دهد. چاقی نیز می‌تواند شانس باردار شدن شما با استفاده از IVF را کاهش دهد. استفاده از الکل، کافئین بیش از حد و برخی داروها نیز می‌توانند مضر باشند.
سخن پایانی
با پزشک خود درمورد هر عاملی که در مورد شما صدق می‌کند و اینکه چگونه می‌تواند بر شانس بارداری شما تاثیر بگذارد، صحبت کنید. اگر احتمال بارداری شما از طریق IVF کم است، یا قبلا یک دوره IVF ناموفق را پشت سر گذاشته‌اید، گزینه‌های دیگری مانند استفاده از تخمک‌ها، اسپرم‌ها یا جنین‌های اهدایی نیز وجود دارد. این بدان معناست که امید خود را برای داشتن فرزند از دست ندهید. در این مقاله از سایت دکتر باورساد کریمی به درمان ناباروری با استفاده از IVF پرداختیم. از اینکه تا پایان با ما همراه بودید از شما متشکریم.